March 28, 2024

Επιστροφή Έξι Βυζαντινων Εικόνων στην Μητρόπολη Μόρφου

Με την ευκαιρία της επιστροφής έξι πολύτιμων κυπριακών εικόνων από το Αμερικανικό Ίδρυμα Pankow στο νόμιμο δικαιούχο τους την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Ιανουαρίου, στην παρουσία του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου, στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης συνέντευξη τύπου. Ακολούθησε δεξίωση προς το ευρύ κοινό.

Οι έξι εικόνες οι οποίες είχαν εντοπιστεί στο οίκο δημοπρασιών Sotheby ‘ s στην Νέα Υόρκη είχαν παράνομα εξαχθεί από την Κύπρο και πωληθεί μετά από την τουρκική εισβολή του 1974 ενώ μια από αυτές εκλάπη γύρω στα 1936. Οι τρείς εικόνες είναι από την Παναγία της Ασίνου , μία από τον Καλοπαναγιώτη και οι άλλες δύο δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα σε ποια εκκλησία της Κύπρου ανήκουν. Οι έξι εικόνες επαναπατρίζονται μετά από μακρές διαπραγματεύσεις της Αρχιεπισκοπής και της Μητρόπολης Μόρφου μέσω του δικηγόρου της Γιώργου Χατζηπιερή και του Υπουργείου Εξωτερικών με το Ίδρυμα Pankow .

Τους δημοσιογράφους καλωσόρισε ο Πρέσβης της Κύπρου στην Ουάσιγκτον Ανδρέας Κακουρής, ο οποίος αφού υπογράμμισε την μεγάλη πολιτιστική και θρησκευτική αξία που έχουν οι εικόνες για την Κύπρο ανέφερε ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση ενημερώθηκε για πρώτη φορά το 2005 ότι εικόνες από συλημένες εκκλησίες από τα κατεχόμενα ευρίσκονταν στο Sotheby ‘ s για να δημοπρατηθούν. Αναφέρθηκε στην συνέχεια στις ενέργειες που ακολούθησαν και που οδήγησαν στην συμφωνία για επιστροφή των εικόνων στην Κύπρο. Τόνισε ότι η περίπτωση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας της Κυπριακής Κυβέρνησης για διάσωση και προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής της κληρονομιάς ιδιαίτερα των θησαυρών της που βρίσκονται στα χέρια αρχαιοκάπηλων. Υπογράμμισε ότι μετά την εισβολή του 1974 το πρόβλημα της αρχαιοκαπηλίας είναι ιδιαίτερα οξύ στις κατεχόμενες περιοχές γι αυτό και η Κυπριακή Κυβέρνηση έχει διπλασιάσει τις προσπάθειες της για εντοπισμό των πολιτιστικών και θρησκευτικών της θησαυρών που έχουν κλαπεί και παράνομα εξαχθεί από τα κατεχόμενα στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό, είπε, εντάσσεται και η προσπάθεια σύναψης διμερών συμφωνιών με διάφορες χώρες που να περιορίζουν την εισαγωγή πολιτιστικών και θρησκευτικών αντικειμένων από την Κύπρο.

Για τις εικόνες μίλησε εκτενώς τόσο στη συνέντευξη τύπου όσο και στη δεξίωση και με την βοήθεια φωτεινών διαφανειών, η ειδική σε θέματα εικόνων και διευθύντρια του τμήματος βυζαντινών εικόνων του Οίκου Κρίστις, Μαρία Παφίτη, στη γνωμάτευση της οποίας στηρίχθηκε η όλη υπόθεση της διεκδίκησής τους.

Τόσο η κα Παφίτη όσο και ο δικηγόρος της Μητρόπολης Μόρφου κος Χατζηπιερής απάντησαν σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Ο κ. Χατζηπιερή σε ερώτηση δημοσιογραφου είπε ότι ίδρυμα Pankow επέστρεψε τις εικόνες δωρεάν και ότι το ποσό των 165,000 δολαρίων ΗΠΑ καταβλήθηκε από την Εκκλησία προς το Pankow για έξοδα συντήρησης των εικόνων.

Χαιρετισμό επίσης προς τους δημοσιογράφους απηύθυνε και ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος. Μιλώντας αργότερα στην δεξίωση, ο Μητροπολίτης Μόρφου, εξέφρασε μεγάλη χαρά που μετά από τόσα χρόνια η Κύπρος συναντιέται ξανά με ένα κομμάτι του εαυτού της, όπως χαρακτήρισε τις εικόνες. «Αν η μικρή μας πατρίδα, η νήσος Κύπρος, είναι, όπως είπε κάποιος μια γεωγραφία, μια ιστορία και μια Εκκλησία, τότε οι ορθόδοξες της εικόνες ενσαρκώνουν με τον καλύτερο τρόπο αυτή την ενότητα. Οι εικόνες της Κύπρου αποτυπώνουν την ενότητα της πίστης, αλλά και της ιστορίας και τον πολιτισμό της μέσα στους αιώνες.» είπε ο Μητροπολίτης Μόρφου. Πρόσθεσε ότι η επιστροφή των εικόνων σκιάζεται από την ανησυχία για χιλιάδες άλλες εικόνες που έχουν κλαπεί από τις κατεχόμενες περιοχές και υπογράμμισε ότι η Εκκλησία της Κύπρου δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία για το θέμα αυτό και εδώ και πολλά χρόνια διεξάγει ένα αγώνα για να γίνει γνωστό στην διεθνή κοινωνία ότι οι εικόνες αυτές είναι κλεμμένες και ότι πρέπει να επιστραφούν όλες στους νομίμους κατόχους τους. Ευχαρίστησε τέλος το Ίδρυμα Pankow για την συνεργασία και την συνεννόηση ώστε να επιστραφούν οι εικόνες στην Κύπρο.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος εξέφρασε επίσης την χαρά και τις ευχαριστίες του ιδίου προσωπικά και ολόκληρης της Ορθόδοξης Εκκλησίας Αμερικής προς την Εκκλησία και την Κυβέρνηση της Κύπρου για τις προσπάθειες ανεύρεσης και επαναπατρισμού των κλεμμένων εικόνων τονίζοντας ότι η συμφωνία αυτή έχει δημιουργήσει προηγούμενο για παρόμοιο φιλικό διακανονισμό και για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Τόνισε ότι η επιστροφή των κλεμμένων εικόνων, από την αιχμαλωσία στην ελευθερία, αποτελεί συμβολισμό και ένα καλό οιωνό για το μέρος της Κύπρου υπό κατοχή και για την σύντομα δική του πορεία προς την ελευθερία.

Τους ομιλητές παρουσίασε η Γενική Πρόξενος της Κύπρου στην Νέα Υόρκη κ. Μάρθα Μαυρομμάτη.

Στην δεξίωση παρέστησαν πολλοί ξένοι από την διπλωματική κοινότητα, αμερικανοί φίλοι της τέχνης και δημοσιογράφοι, μέλη του κλήρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας Αμερικής καθώς επίσης και ομογενείς. Παρέστησαν επίσης ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στα ΗΕ Πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, ο Δικηγόρος της Εκκλησίας της Κύπρου στην Αμερική κ. Tom Klein , αντιπρόσωπος του Ιδρύματος Pankow , ο Διευθυντής του Πολιτιστικού Ιδρύματος «Ωνάσης» Πρέσβης Λουκάς Τσίλας, η έφορος του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης Helen Evans και άλλοι.