Πρώτα να μου επιτρέψετε να πω λίγα λόγια για τη συνάντηση ως τέτοια. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι στους δύο-δυόμισι μήνες που έχουν διαρρεύσει από τη πρώτη συνάντηση μέχρι τη δεύτερη συνάντηση, κατά τη δική μας την εκτίμηση, δεν δικαιολογείτο η πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα νοουμένου ότι δεν είχε επιτευχθεί οποιαδήποτε πρόοδος. Αυτή είναι η αλήθεια. Αυτά τα έχουμε σημειώσει στην επιστολή μας προς το Γενικό Γραμματέα και σε κατ’ ιδίαν συνάντηση μας με το Γενικό Γραμματέα. Επίσης κάναμε ξεκάθαρο ότι σε περίπτωση κατά την οποία θα επιτευχθεί πρόοδος πρέπει να είναι πρόοδος σημαντική η οποία να επιλύει τις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού, και τότε να συζητήσουμε όπως προνοούν και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας τη πιθανότητα σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης. Αυτά έγιναν ξεκάθαρα και πρέπει να πω ότι βρίσκουν και τη θέση τους στη δήλωση του Γενικού Γραμματέα τη σημερινή.
Στην διάρκεια των συναντήσεων ο Γενικός Γραμματέας μας έκανε τη τιμή να είμαστε μαζί 6-7 ώρες την ημέρα. Έγιναν πολλές συζητήσεις, χωρίς και πάλι να επιτευχθεί πρόοδος. Οι δύο πλευρές επιμένουν στις θέσεις τους. Και σε ότι αφορά τα θέματα της διακυβέρνησης, γιατί εμείς φρονούμε ότι διακυβέρνηση δε σημαίνει κατ’ ανάγκη και μόνο το θέμα της εκλογής της εκτελεστικής εξουσίας, είναι και οι εξωτερικές σχέσεις , είναι και οι διεθνείς συνθήκες είναι και το θέμα του εναέριου χώρου η διαφορά στα ζητήματα. Συζητήσαμε τα διάφορα ζητήματα και δεν υπήρξε σύγκλιση απόψεων. Και οι δύο πλευρές διατηρούν τις θέσεις τους.
Στο περιουσιακό: πρέπει να ξέρετε ότι σε όλες τις συζητήσεις το περιουσιακό συνδέεται με το εδαφικό. Και προς τιμή του ΓΓ σε όλες τους τις παρεμβάσεις και τοποθετήσεις τόσο ο ίδιος όσο και οι βοηθοί του , η ομάδα του, τονίζουν τη διασύνδεση μεταξύ του εδαφικού και του περιουσιακού. Δόθηκαν από την Τουρκοκυπριακή πλευρά εντελώς εκπρόθεσμα κάποια στοιχεία τα οποία μπορείτε να βρείτε και στο ιντερνέτ. Δέσμευση την οποία είχαν αναλάβει και οι δύο πλευρές μετά το πρώτο Greentree για να δημιουργηθεί μια επιτροπή η οποία εμπιστευτικά θα συζητούσε στοιχεία συγκεκριμένα. Δυστυχώς η Τουρκική πλευρά δεν ανταποκρίθηκε. Παραμένει το θέμα και στην δήλωση του ΓΓ ότι σε 15 μέρες οι δύο πλευρές πρέπει να ανταλλάξουν συγκεκριμένα και σημαντικά στοιχεία που αφορούν το περιουσιακό και να συζητήσουν ταυτόχρονα εδαφικό. Όχι κατ’ ανάγκη να παρουσιάσουν χάρτες. Και δεν είναι αυτό που ζητούμε εμείς. Εμείς αυτό που ζητούμε είναι τις προθέσεις της Τ/Κ πλευράς σε ότι αφορά στη βασική μας απαίτηση για τις εδαφικές προσαρμογές. Να δοθεί δηλαδή η δυνατότητα σε 100,000 κόσμο , πρόσφυγες του 1974 , να επιστρέψουν υπό Ε/Κ διοίκηση και να έχουν πλήρη κυριότητα στις περιουσίες τους. Αυτό θα βοηθήσει τα μάλα να συζητήσουμε με ανοικτό μυαλό και με καρδιά ανοικτή αν θέλετε, το θέμα του περιουσιακού που αφορά τις περιοχές που θα παραμείνουν υπό Τ/Κ διοίκηση.
Είμαστε στο ακουστικό. Θα επιστρέψουμε . Εμείς είμαστε πανέτοιμοι , έχουμε όλα τα αναγκαία στοιχεία, θα είναι εμπιστευτικά τα στοιχεία, το τονίζω αυτό γι αυτό μην πιέσετε να σας δώσω στοιχεία, δεν μπορώ να δώσω στοιχεία, ούτε και στη Κύπρο θα δώσουμε τέτοια στοιχεία.
Λοιπόν έρχομαι τώρα στο θέμα της περιβόητης διεθνούς διάσκεψης και των χρονοδιαγραμμάτων. Έχω κάνει ξεκάθαρο στο Γενικό Γραμματέα, όπως έχει αποφασίσει και το Εθνικό Συμβούλιο, ήταν δική μου η πρόταση και με στηρίξατε σε αυτό, ότι χρονοδιάγραμμα για τη διεθνή διάσκεψη δε γίνεται αποδεκτό και ούτε πρόκειται να γίνει αποδεκτό. Ο Γενικός Γραμματέας στη δήλωση του εκφράζει προθέσεις αλλά κάτω από ορισμένες συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η προϋπόθεση είναι ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος που θα εγκρίνουμε και εμείς ως σημαντική πρόοδο την οποία θα καταγράψει ο κ. Downer (ανεξαρτήτως του ότι θα είναι ο κ. Downer, τώρα θα υπάρξουν κάμποσα σχόλια αν ο Downer θα το κάνει). Θα έχουμε λόγο εν πάση περιπτώσει και θα διαβουλευθεί μαζί μας ο ΓΓ κατά πόσο υπάρχει αυτή η πρόοδος και κατά πόσο θα συγκληθεί διάσκεψη πάντοτε υπό την προϋπόθεση που θέτει το Σ.Α. των Η.Ε., δηλαδή θα είναι συνεπής η τοποθέτηση του ΓΓ με το ψήφισμα το τελευταίο και τα λοιπά ψηφίσματα των Η.Ε. που αφορούν την σύγκληση διεθνούς διάσκεψης.
Θέλω να σας πω ειλικρινά ότι φεύγω όχι ικανοποιημένος , δεν έχω να κατηγορήσω κανένα. Εγώ ανέμενα ή θα ήθελα – δεν το ανέμενα και πολύ- θα ήθελα να επιτευχθεί πρόοδος. Αυτό που σημειώνει ο ΓΓ περί πολύ μικρής προόδου, τι να πω; Αν είναι πρόοδος το ότι έχουμε συμφωνήσει να ανταλλάξουμε στοιχεία, ας το πούμε πρόοδο. Πάνω στην ουσία όμως επί των διαφόρων ζητημάτων δυστυχώς δεν έχει επιτευχθεί πρόοδος.»
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε αν δεν ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις για τη πολυμερή διάσκεψη τι γίνεται μετά;
Πρόεδρος: Δεν θα γίνει πολυμερής διάσκεψη και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες . Τι θέλετε να πω; Θέλετε να πω ότι θα το κλείσουμε; Εγώ θεωρώ ότι ο Γενικός Γραμματέας δεν θέλει να κλείσει και δεν θέλει να παραδώσει τους όρους εντολής του στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αλλιώτικα θα μπορούσε να το κάνει και τώρα που νομίζω ότι δεν έχουμε πρόοδο. Ο Γενικός Γραμματέας θέλει να συνεχίσουμε αυτή τη διαδικασία και αυτή τη προσπάθεια. Και νομίζω πρέπει να είναι και η δική μας η θέση να συνεχιστεί η προσπάθεια και να μην κηρυχτεί αδιέξοδο.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε σε σχέση με την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, ελέχθη τι ελέχθη από το κ. Downer, επίσημα, δημόσια, και αυτά τα οποία ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας φαίνονται να κινούνται μέσα στα ίδια χρονικά περιθώρια. Επί τούτου έχετε ξεκαθαρίσει, έχετε τη θέση τη δική μας από τη μια και δεύτερο αν έχουν αναλάβει τα ΗΕ κάποια δέσμευση επί αυτού;
Πρόεδρος : Θέλω να με πιστέψετε ότι σε αυτά τα ζητήματα είμαι πολύ ξεκάθαρος και πολύ αποφασιστικός. Έκαμα ξεκάθαρο ότι καμία σχέση δεν υπάρχει, διασύνδεσης μεταξύ της Κυπριακής Προεδρίας που είναι Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι της Ε/Κ πλευράς-ξεκάθαρα- μεταξύ αυτού λοιπόν και της σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης ή και της λύσης του κυπριακού αν θέλετε. Είναι θεσμικό θέμα της ΕΕ, η Κύπρος ολόκληρη, περιλαμβανομένων και των κατεχόμενων περιοχών που είναι μέλος της ΕΕ , και θα ασκήσει τη Προεδρία. Να σας πω την άποψη μου, την επιθυμία μου; Μακάρι, χίλιες φορές πριν τον Ιούλιο η Τουρκική πλευρά να αλλάξει στάση, να δώσει το χέρι της και να έχουμε λύση . Το βλέπω πολύ δύσκολο βλέποντας ακριβώς την επιμονή του κ. Έρογλου πάνω στα διάφορα ζητήματα τα οποία δεν μπορούμε να αποδεχτούμε. Κατά συνέπεια ο Γενικός Γραμματέας εκφράζει την επιθυμία του , εκφράζει την ευχή του, αλλά οι ευχές αγαπητέ μου Πάρη, δεν είναι αρκετές. Χρειάζεται και το είπα πολλές φορές στους ανθρώπους των ΗΕ και σε διάφορους Πρέσβεις και σε διάφορους Αρχηγούς Κρατών μαζί και στους ηγέτες της ΕΕ ότι αν δεν ασκηθεί πίεση ουσιαστική πάνω στην Τουρκία να αλλάξει την στάση της, δεν υπάρχει περίπτωση η διεθνής διάσκεψη να συνέλθει και λύση του κυπριακού να υπάρξει. Αυτό νομίζω πρέπει να είναι ξεκάθαρο.
Ερώτηση: Και άρα εσείς είστε πρόθυμος να συνεχίσετε την προσπάθεια των διαπραγματεύσεων του κυπριακού ανεξαρτήτως οποιονδήποτε άλλων δεσμεύσεων ή υποχρεώσεων έχετε.
Πρόεδρος: Ασφαλώς! Το έχω δηλώσει στο Γενικό Γραμματέα ότι εμένα δεν με ενοχλεί να συνεχίσω τις συνομιλίες όταν θα ασκώ και τη Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Ασφαλώς! Και δεν είναι ακατόρθωτο κάτι τέτοιο στο κάτω-κάτω αν λάβει υπόψη κανένας τον τρόπο που γίνονται οι συνομιλίες με το κ. ‘Ερογλου.
Ερώτηση: Κ. Πρόεδρε, φαίνεται ότι βήμα με βήμα οι μεσολαβητές έχουν κάποιο στόχο, ανεξάρτητα με τις θέσεις που διατυπώνονται, πάμε σε διεθνή διάσκεψη, πότε πιστεύετε ότι θα ανατραπεί αυτό το άτυπο χρονοδιάγραμμα, στο Συμβούλιο Ασφαλείας;
Πρόεδρος: Εγώ θεωρώ ότι έχει ανατραπεί ήδη αυτό το άτυπο χρονοδιάγραμμα διότι τα άτυπα χρονοδιαγράμματα θα γίνουν ουσιαστικά και επίσημα αν συγκατανεύσουμε και εμείς. Και είμαι ξεκάθαρος. Η δική μας η πλευρά έχει κάνει ξεκάθαρο με χίλιους δύο τρόπους ότι δεν είναι εναντίον της διεθνούς διάσκεψης υπό τις προϋποθέσεις που πρέπει να υλοποιηθούν. Αν και εφόσον λοιπόν έχουμε λύση των εσωτερικών πτυχών, θα συνεννοηθούμε με τον ΓΓ τι είδους διάσκεψη είναι αυτή, πρώτα απ’ όλα , υπάρχουν και άλλα ζητήματα να επιλυθούν. Ποια θα είναι η σύνθεση της διάσκεψης, ποια θα είναι η ατζέντα της , γι αυτό ας μη βιαζόμαστε και εμείς οι ίδιοι να τραβούμε από τα μαλλιά κάποιες επιθυμίες που έχουν κάποιοι στο περίγυρο του Γενικού Γραμματέα και να βγάζουμε και τελικά συμπεράσματα. Νομίζω είναι ολίγο τι μαζοχισμός αυτό το πράγμα.
Ερώτηση: Πως διασφαλίζεται ότι ο κ. Downer θα κινηθεί μέσα στα ψηφίσματα αφού αρκετές φορές στο παρελθόν έχει εκφύγει αυτών;
Πρόεδρος: Κοιτάξτε υπάρχει και το Συμβούλιο Ασφαλείας . Αρκετές φορές το Συμβούλιο Ασφαλείας , παρόλο που ο κ. Downer έκαμε αυτό που λέτε , έχει διασφαλίσει διαφορετικά τη διαδικασία και πήρε θέση διαφορετική από αυτή που θα ήθελε ο κ. Downer να πάρει. Συνεπώς εμείς έχουμε μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική όπως ξέρετε , πολυδιάστατη, οι επαφές μας με τους κύριους παίχτες και του Συμβούλιου Ασφαλείας είναι καθημερινές και κατά συνέπεια εμείς έχουμε νομίζω και την ικανότητα να κρίνουμε κατά πόσο υπάρχει ή δεν υπάρχει πρόοδος και να τα πούμε και δημόσια αυτά τα πράγματα. Αν δεν επιλυθούν ζητήματα των εσωτερικών πτυχών θα πούμε δεν έχουν επιλυθεί γι αυτό και γι αυτό το λόγο. Δεν μπορεί λοιπόν ο κ. Downer αυθαίρετα ή όποιος κ. Downer για να μην κολλήσουμε τώρα στο κ. Downer, αυθαίρετα να βγάλει συμπεράσματα χωρίς να υπάρχει έδαφος πάνω στο οποίο θα πατήσει.
Ερώτηση: Κ. Πρόεδρε πως θα είναι η διαδικασία από τώρα μέχρι το τέλος Μαρτίου, δηλαδή πως θα γίνονται οι συνομιλίες . Η ίδια διαδικασία θα είναι;
Πρόεδρος: Η ίδια διαδικασία. Γι αυτό και δεν είμαι πολύ ενθουσιασμένος αλλά εν πάση περιπτώσει εμείς θα τηρήσουμε τις προδιαγραφές της διαδικασίας με συνέπεια πολλή.